Żółte szerszenie należą do rzędu błonkoskrzydłych, a konkretnie rodziny skryptneowatych (Vespidae). Ich nazwa naukowa brzmi Vespula spp., co oznacza, że istnieje wiele gatunków tych owadów. W Polsce najczęściej spotykane są żółte szerszenie zachodnie (Vespula vulgaris) i żółte szerszenie niemieckie (Vespula germanica), ale także inne gatunki jak Dolichovespula media czy Vespa crabro.
Te małe drapieżniki, których charakterystyczny wzór czarno-żółty stanowi ostrzeżenie dla potencjalnych przeciwników, są niezwykle popularnymi mieszkańcami naszych ogrodów i lasów. Ich obecność może być zarówno pożyteczna, jak i uciążliwa, w zależności od kontekstu.
Budowa ciała i cechy charakterystyczne
Żółte szerszenie mają smukłe, owalne ciało długości od 10 do 25 mm, które pokryte jest czarnymi i żółtymi pasami. Ich skrzydła są przezroczyste, a głowa jest wyposażona w potężne szczęki pozwalające na zjadanie innych owadów. Odwłok jest gładki i zakończony żądłem, dzięki któremu żółte szerszenie mogą bronić się przed atakami.
Wbrew pozorom, żądło żółtego szerszenia nie jest używane tylko do ataku. Służy ono również do paralizowania ofiar, co ułatwia ich transport do gniazda. Ciekawostką jest fakt, że w przeciwieństwie do pszczół, które giną po ukąszeniu, żółte szerszenie mogą żądlić wielokrotnie.
Tryb życia i dieta
Żółte szerszenie są owadami społecznymi żyjącymi w koloniach liczących od kilkuset do kilku tysięcy osobników. Każda kolonia ma swoją hierarchię: królową, robotnice i trutnie.
Królowa, największa samica, jest odpowiedzialna za składanie jaj i rozszerzanie kolonii. Robotnice to bezpłodne samice, które wykonują wszystkie prace związane z utrzymaniem gniazda: zbierają pokarm, budują i naprawiają komory, a także opiekują się larwami. Trutnie są samcami i ich głównym zadaniem jest zapłodnienie królowej.
Żółte szerszenie są oportunistycznymi drapieżnikami. Ich dieta składa się głównie z owadów takich jak muchy, komary, ćmy czy motyle. Czasem żerują również na owocach, nektarze i nawet padlinie. Robi to ich niezwykle elastycznymi w poszukiwaniu pożywienia, co jest jednym z czynników ich sukcesu jako gatunku.
Element diety | Opis |
---|---|
Owady | Główną bazą pokarmową żółtych szerszeni są owady latające takie jak muchy, komary i pszczoły. |
Owoce | Żółte szerszenie zjadają również dojrzałe owoce, w tym jabłka, gruszki, truskawki i maliny. |
Nektar | Nektar kwiatów dostarcza żółtym szerszeniom energii i cukrów prostych. |
Gniazdo: serce kolonii
Gniazda żółtych szerszeni zazwyczaj zlokalizowane są w zacisznych miejscach, takich jak dziuple w drzewach, przestrzenie pod dachami budynków, a nawet w ziemi. Materiałem budowlanym jest papierowa masa wytwarzana z przeżuwanej celulozy pochodzącej z drewna.
Gniazdo składa się z wielu komórek heksagonalnych, w których rozwijają się larwy. W środku gniazda znajduje się komora królowej, gdzie składane są jaja.
Rola żółtych szerszeni w ekosystemie
Pomimo że żądła żółtych szerszeni mogą być groźne dla ludzi, ich obecność jest ważna dla równowagi ekologicznej. Jako drapieżniki owadów, pomagają kontrolować populacje szkodników, co z kolei pozytywnie wpływa na produktywność roślin i ekosystemy leśne.
Jednakże agresywne zachowanie żółtych szerszeni, zwłaszcza w okresie późnego lata, kiedy kolonie są najbardziej liczne, może powodować konflikty z ludźmi.
Jak uniknąć konfliktów z żółtymi szerszeniami
Istnieje kilka prostych sposobów na uniknięcie nieprzyjemnych spotkań z żółtymi szerszeniami:
-
Unikaj jasnych ubrań: Żółte szerszenie są bardziej agresywne wobec osób ubitych w jasne kolory, które mogą być mylone z kwiatami.
-
Nie prowokuj owadów: Nie próbuj łapać ani zabijać żółtych szerszeni. Ich reakcją będzie atak.
-
Uważaj podczas spożywania posiłków na świeżym powietrzu: Żółte szerszenie są przyciągane przez słodkie napoje i jedzenie.
-
Usuń potencjalne siedliska: Zapobiegaj tworzeniu się gniazd w pobliżu Twojego domu, usuwając stare drzewa, liście czy inne organiczne materiały.
Pamiętaj, że żółte szerszenie są integralną częścią ekosystemu i ich obecność jest ważna dla równowagi przyrody. Zachowaj ostrożność podczas kontaktu z nimi, ale unikaj nieuzasadnionych ataków na te pożyteczne owady.